آسیب سر به هر نوع آسیبی به مغز، جمجمه یا پوست سر گفته می شود. این می تواند از یک ضربه خفیف یا کبودی تا یک آسیب مغزی ضربه ای متغیر باشد. آسیب های شایع سر شامل ضربه مغزی، شکستگی جمجمه و زخم های پوست سر است. بسته به اینکه چه چیزی باعث آسیب سر شما شده و شدت آن، عواقب و درمان بسیار متفاوت است.آسیب سر ممکن است( بسته یا باز )باشد.
آسیب سر بسته :هر آسیبی است که جمجمه شما را نشکند.
آسیب سر باز :(نفوذ) آسیبی است که در آن چیزی پوست سر و جمجمه شما را می شکند و وارد مغز شما می شود.
ارزیابی جدی بودن آسیب سر فقط با نگاه کردن می تواند دشوار باشد. برخی از جراحات جزئی سر خونریزی زیادی دارند، در حالی که برخی از آسیب های عمده اصلا خونریزی ندارند.
علائم و نشانه های ضربه مغزی می تواند پنهان باشد و ممکن است بلافاصله ظاهر نشود. علائم می تواند برای روزها، هفته ها یا حتی بیشتر طول بکشد.
علائم و نشانه های فیزیکی ضربه مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
علائم شایع پس از یک ضربه مغزی ضربهای، سردرد، از دست دادن حافظه (فراموشی) و گیجی است. فراموشی معمولاً شامل فراموش کردن رویدادی است که باعث ضربه مغزی شده است.
- سردرد
- صدای زنگ در گوش
- حالت تهوع
- استفراغ
- خستگی یا خواب آلودگی
- تاری دید
ممکن است این علائم و نشانهها را در فرد ضربهخورده مشاهده کنید:
- از دست دادن موقت هوشیاری (اگرچه همیشه این اتفاق نمی افتد)
- لکنت زبان
- تاخیر در پاسخگویی به سوالات
- ظاهر مبهوت
- فراموشی، مانند پرسیدن مکرر یک سوال
ممکن است بلافاصله برخی از علائم ضربه مغزی را داشته باشند، و برخی ممکن است تا روزها پس از آسیب دیده نشوند، مانند:
- شکایت از تمرکز و حافظه
- تحریک پذیری و سایر تغییرات شخصیتی
- حساسیت به نور و صدا
- اختلالات خواب
- مشکلات سازگاری روانی و افسردگی
- اختلالات چشایی و بویایی
علائم ضربه مغزی در کودکان
ضربه به سر در کودکان خردسال بسیار شایع است. اما تشخیص ضربه مغزی در نوزادان و کودکان نوپا ممکن است دشوار باشد زیرا نمی توانند احساس خود را توصیف کنند. سرنخ های ضربه مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ظاهر مبهوت
- بی حوصلگی و خستگی به راحتی
- تحریک پذیری و بدخلقی
- از دست دادن تعادل و راه رفتن ناپایدار
- گریه زیاد
- تغییر در الگوی خوردن یا خوابیدن
- عدم علاقه به اسباب بازی های مورد علاقه
- استفراغ
- تشنج
ضربه به سر و مراجعه به پزشک
در طی ۱ تا ۲ روز به پزشک مراجعه کنید اگر:
اگر کودک شما نشانههایی از آسیب جدی به سر ندارد، هوشیار باقی میماند، به طور معمول حرکت میکند و به شما پاسخ میدهد، آسیب احتمالاً خفیف است و معمولاً نیازی به آزمایش بیشتر ندارد.
در این مورد، اگر کودک شما می خواهد چرت بزند، اشکالی ندارد که به او اجازه دهید بخوابد. اگر علائم نگران کننده بعداً ایجاد شد، به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید.
علائم بزرگسال یا کودکی که دچار آسیب سر میشود
- استفراغ مکرر یا حالت تهوع
- از دست دادن هوشیاری بیش از ۳۰ ثانیه طول بکشد
- سردردی که با گذشت زمان بدتر می شود
- تخلیه مایع یا خون از بینی یا گوش
- اختلالات بینایی یا چشمی، مانند مردمک های بزرگتر از حد طبیعی (گشاد شدن مردمک ها) یا اندازه مردمک های نابرابر
- صدای زنگ در گوش که از بین نمی رود
- ضعف در بازوها یا پاها
- برای بیش از یک ساعت بسیار رنگ پریده به نظر می رسد
- تغییرات در رفتار
- سردرگمی یا سرگردانی، مانند مشکل در تشخیص افراد یا مکانها
- گفتار نامفهوم یا سایر تغییرات در گفتار
- مشکل آشکار در عملکرد ذهنی یا هماهنگی فیزیکی
- تغییرات در هماهنگی فیزیکی، مانند تلو تلو خوردن یا دست و پا چلفتی
- تشنج یا تشنج
- سرگیجه دائمی یا مکرر
- علائمی که با گذشت زمان بدتر می شوند
- برآمدگی های بزرگ سر یا کبودی در نواحی غیر از پیشانی در کودکان، به ویژه در نوزادان زیر ۱۲ ماه
ورزشکاران، ضربه مغزی و ضربه به سر
در حالی که علائم یا نشانه های ضربه مغزی وجود دارد، هرگز به بازی یا فعالیت شدید برنگردید.
کارشناسان توصیه می کنند که ورزشکاری مشکوک به ضربه مغزی به فعالیت هایی که با خطر بالاتر ضربه مغزی مرتبط است بازنگردند.
کودکان و نوجوانان باید توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی که در زمینه ارزیابی و مدیریت ضربه های مغزی کودکان آموزش دیده است، ارزیابی شوند.
کارشناسان همچنین توصیه می کنند که ورزشکاران بزرگسال، کودک و نوجوانی که دچار ضربه مغزی شده اند، در همان روز آسیب به بازی برنگردند.
علت بروز علائم ضربه به سر
مغز شما قوام ژلاتین را دارد. مایع مغزی نخاعی داخل جمجمه شما از تکان ها و برآمدگی های روزمره محافظت می شود.
یک ضربه شدید به سر و گردن یا قسمت بالایی بدن می تواند باعث شود که مغز شما به شدت در مقابل دیواره های داخلی جمجمه به جلو و عقب برود.
شتاب یا کاهش ناگهانی سر، ناشی از حوادثی مانند تصادف اتومبیل یا تکان دادن شدید نیز می تواند باعث آسیب مغزی شود.
این آسیبها معمولاً برای مدت کوتاهی بر عملکرد مغز تأثیر میگذارند و منجر به علائم و نشانههای ضربه مغزی میشوند.
این نوع آسیب مغزی ممکن است منجر به خونریزی در داخل یا اطراف مغز شود و علائمی مانند خواب آلودگی طولانی مدت و گیجی را ایجاد کند. این علائم ممکن است بلافاصله یا دیرتر ایجاد شوند.
چنین خونریزی در مغز شما می تواند کشنده باشد. به همین دلیل است که هرکسی که آسیب مغزی را تجربه می کند، نیاز به نظارت در ساعات بعد و در صورت بدتر شدن علائم، مراقبت های اورژانسی دارد.
عوارض ضربه مغزی یا ضربه به سر
- سردردهای پس از ضربه:برخی از افراد تا هفت روز پس از آسیب مغزی سردردهای مرتبط با ضربه مغزی را تجربه می کنند.
- سرگیجه پس از سانحه: برخی از افراد روزها، هفته ها یا ماه ها پس از آسیب مغزی احساس چرخش یا سرگیجه را تجربه می کنند.
- علائم مداوم پس از ضربه مغزی (سندرم پس از ضربه مغزی): بخش کوچکی از مردم (۱۵٪ تا ۲۰٪) ممکن است علائمی مانند سردرد، سرگیجه و مشکلات فکری داشته باشند که بیش از سه هفته ادامه می یابد. اگر این علائم بیش از سه ماه ادامه یابد، به عنوان علائم پایدار پس از ضربه مغزی شناخته می شود.
- اثرات تجمعی صدمات مغزی متعدد: در حال حاضر تحقیقات فعالی برای بررسی اثرات صدمات مکرر سر که علائمی ایجاد نمی کنند (آسیب تحت فشار) در حال انجام است. در حال حاضر، هیچ شواهد قطعی وجود ندارد که نشان دهد صدمات مکرر مغز به اثرات تجمعی کمک می کند.
- سندرم ضربه دوم : به ندرت، تجربه ضربه مغزی دوم قبل از برطرف شدن علائم و نشانه های اولین ضربه مغزی ممکن است منجر به تورم مغزی سریع و معمولا کشنده شود.برای ورزشکاران مهم است که در حالی که هنوز علائم و نشانه های ضربه مغزی را تجربه می کنند، هرگز به ورزش باز نگردند.
آسیب سر چگونه درمان می شود؟
درمان آسیب های سر به نوع و شدت آسیب بستگی دارد.
در جراحات جزئی سر، اغلب هیچ علامت دیگری به جز درد در محل آسیب دیده نمی شود. در این موارد ممکن است به شما گفته شود که برای درد استامینوفن (تیلنول) مصرف کنید.
شما نباید داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (ادویل) یا آسپرین (Bayer) مصرف کنید. اینها می توانند هر خونریزی را بدتر کنند. اگر بریدگی باز دارید، پزشک ممکن است از بخیه یا منگنه برای بستن آن استفاده کند. سپس آن را با بانداژ می پوشانند.
حتی اگر آسیب شما جزئی به نظر می رسد، همچنان باید مراقب وضعیت خود باشید تا مطمئن شوید که بدتر نمی شود. این درست نیست که بعد از زخمی شدن سر خود نباید بخوابید. اما باید هر دو ساعت یا بیشتر از خواب بیدار شوید تا علائم جدید را بررسی کنید. در صورت بروز علائم جدید یا بدتر شدن، باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.
توانبخشی ضربه به سر
اگر آسیب مغزی جدی داشته اید، به احتمال زیاد برای بازیابی عملکرد کامل مغز به توانبخشی نیاز خواهید داشت. نوع توانبخشی شما بستگی به عملکردی دارد که در نتیجه آسیب از دست داده اید. افرادی که دچار آسیب مغزی شده اند اغلب برای بازیابی تحرک و گفتار به کمک نیاز دارند.
توانبخشی ضربه مغزی: انواع درمان و نحوه کمک به شما
همانطور که به نظر می رسد، درمان های زیادی وجود دارد که می توانید در طول دوره توانبخشی از آنها استفاده کنید. ما هفت مورد را در اینجا به ترتیب شرح می دهیم، و بسیاری از آنها در عمل با هم همپوشانی دارند. اینکه به کدام نوع درمان نیاز دارید کاملاً به علائمی که دارید بستگی دارد. یک کلینیک یا پزشک خوب برای ضربه مغزی از ترکیب و شدت درمانی استفاده میکند که برای کمک به بهبودی شما طراحی شده است نه اینکه فقط به شما یاد دهد چگونه علائم ضربه مغزی را مدیریت کنید.
- فیزیوتراپی ضربه مغزی
- درمان دهلیزی ضربه مغزی
- گفتار درمانی ضربه مغزی
- کاردرمانی ضربه مغزی
- درمان بینایی ضربه مغزی
- موسیقی درمانی ضربه مغزی
- ماساژ درمانی ضربه مغزی
اگر علائمی را تجربه می کنید که پس از یک آسیب خفیف ضربه مغزی برطرف نمی شوند، تنها نیستید. 90 درصد از بیماران ما تنها پس از یک هفته درمان در مرکز تخصصی ما در درمان پس از ضربه مغزی، بهبود علائم را نشان می دهند. برای اینکه ببینید آیا واجد شرایط درمان هستید یا خیر، برای مشاوره تماس بگیرید.
فیزیوتراپی ضربه مغزی
فیزیوتراپی معمولاً یک درمان مستقل در توانبخشی ضربه مغزی نیست. اغلب در ترکیب با سایر روش های درمانی که نشانه های خاص را هدف قرار می دهند، استفاده می شود.
در طب عمومی و پزشکی ورزشی، فیزیوتراپی شامل مجموعه ای از تمرینات است که برای بازتوانی عضله یا بخشی از بدن شما طراحی شده است. هدف بازگشت به عملکرد طبیعی و سالم در آن قسمت است. در حالی که گاهی اوقات از فیزیوتراپی برای کمک به مواردی مانند سرگیجه، ایجاد تعادل و حالت تهوع به این روش استفاده میشود، اما باید در ترکیب با سایر روشهای درمانی استفاده شود تا تأثیر مناسبی بر آسیب سر داشته باشد.
درکیلینیک ، ما تمرینهای فیزیوتراپی را با روشهای درمانی مانند کاردرمانی ترکیب میکنیم. مربیان ورزشی قبل از درمان هدفمند با بیماران کار می کنند تا ضربان قلب بیماران را بالا ببرند و چیزی به نام تقویت شناختی پس از ورزش (PECB) را ایجاد کنند.
ما با تمرینات هوازی شروع می کنیم زیرا بدن و مغز شما را به حرکت در می آورد. فعالیت بدنی شدید تضمین می کند که اکسیژن زیادی برای مغز شما در دسترس است تا در کارهای بعدی از آن استفاده کند. به عنوان مثال، اغلب بیماران ما را روی دوچرخه های ثابت می بینید که تمرینات اینتروال را انجام می دهند تا برای جلسه درمانی بعدی آماده شوند.
سخن نهایی
بعد از آسیب به مغز و بروز علائم باید بهترین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی انتخاب شود تا با برنامه ریزی درست به بیمار کمک کنند آسیب ها از بین بروند.درحالی که هیچکس نمی تواند زندگی بدون علائم راپس از درمان به شما تضمین کند،اما امکان بهبودی پس از ضربه مغزی وجود دارد.