سندروم پای بی قرار یا سندروم پای ناآرام که در انگلیسی به آن rest less legs syndrom گفته می شود؛ یکی از اختلالات عصبی عضلانی است که باعث بی قراری پا در هنگام استراحت می‌شود. شیوع این اختلال در زنان بیشتر از مردان است و در شب هنگام به اوج خود می رسد. متخصصان طب فیزیکی می توانند با ارائه راهکارهای مفیدی این بیماری را درمان کنند. در ادامه مطلب علل بروز این بیماری، نشانه های بیماری به همراه موثر ترین روش های درمان ذکر می شود.
چه عواملی سبب به وجود آمدن بیماری سندروم پای بی قرار می شود؟
عواملی که سبب به وجود آمدن بیماری سندروم پای نا آرام می شوند؛ متنوع هستند. این عوامل می توانند به سبک زندگی فرد، سبک تغذیه ای فرد یا بیماری های زمینه ای مربوط باشند. مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماری سندروم پای ناآرام عبارتند از:
بارداری
بارداری می تواند باعث اختلالات هورمونی در زنان شود؛ به همین سبب بسیاری از زنان در ماه آخر بارداری یا در سه ماهه اول بارداری دچار سندروم پای ناآرام می شوند. بعد از پایان دوران بارداری این بیماری به صورت خود به خود درمان می شود. انجام برخی حرکات آرام در این دوره می‌تواند باعث کاهش علائم این سندرم شود.
کمبود مواد معدنی
کمبود برخی از مواد معدنی مانند منیزیم، آهن، برخی از ویتامین ها مانند ویتامین ب ۶ و ویتامین دی ۳ می تواند سبب ایجاد سندروم پای بیقرار شود. با مصرف مکمل های مورد تایید سازمان غذا و دارو و مصرف برخی از مواد غذایی مانند بادام برای جبران کمبود منیزیم می توان علائم این بیماری را حذف کرد.
مصرف برخی از داروها
سندروم پای بیقرار ممکن است در اثر مصرف برخی از داروها ایجاد شود. داروهای آنتی هیستامین، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد آلرژی، داروهای آرامبخش و داروهای سرماخوردگی می توانند سبب ایجاد سندروم پای بی قرار شوند.
برخی از بیماری ها
سندروم پای بیقرار ممکن است علامت یا عوارض یکی از بیماری های مزمن مانند پارکینسون، نوروپاتی محیطی، دیابت، بیماری های قلبی و عروقی، نارسایی های کلیوی، کم کاری تیروئید و بیماری های اعصاب و روان باشد. مصرف برخی از مواد مخدر: مصرف زیاد دخانیات حاوی نیکوتین، نوشیدنی های الکلی و مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار می تواند با سندروم پای بیقرار مرتبط باشد. در اکثر موارد این عوامل جزء عوامل تشدید کننده به حساب می آیند.
عوامل تشدید کننده این بیماری عبارتند از:
- استرس و فشار روانی
- قاعدگی با خونریزی زیاد در صورت فقر آهن
- عوامل ژنتیکی
- اضافه وزن
- بی‌تحرکی
سندروم پای بیقرار با چه نشانه هایی در فرد بروز پیدا می کند؟
علائم مربوط به سندروم پای نا آرام زمانی بروز پیدا می‌کند که پاها به مدت طولانی در حال استراحت باشند، به عنوان مثال افراد در زمان نشستن طولانی مدت در اتومبیل و در زمان خوابیدن در شب ها این علائم را احساس می کنند. علائم در سندروم پای ناآرام بسیار مهم هستند؛ زیرا بررسی علائم یکی از مهمترین روش های تشخیصی این بیماری است. مهمترین علائم این بیماری عبارتند از:
ایجاد حسی مبهم در پا
افراد مبتلا به این سندروم در برخی از مواقع به سختی می توانند احساسی که در پای آنها به وجود می‌آید را توصیف کنند. این بیماران سعی می‌کنند با کلماتی مانند احساس گزگز و سوزش بیماری خود را برای پزشک شرح دهند.
بیشتر بخوانید: سندروم تونل تارسال مچ پا
اختلالات خواب
از آنجا که این بیماری در شب ها بیشتر بروز پیدا می‌کند؛ در نتیجه افراد نمی توانند بخوابند و دچار بی نظمی در خواب می شوند. در برخی از مواقع افراد مبتلا به این سندروم مکرراً از خواب بیدار می شوند و پس از کمی راه رفتن دوباره به خواب می روند. احساس سوزش و گزگز در پا این افراد را مکررا از خواب بیدار می کند. حرکات دوره ای اندام در خواب یکی دیگر از دلایل ایجاد اختلالات خواب در این بیماران است که به معنی پرش غیر ارادی اندام در خواب است.
سایر علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس حرکت مایع و حرکت مورچه در قسمت ساق پا
- احساس کشیدگی در ساق پا
- احساس داغی زیاد در کف پا
- احساس وجود الکتریسیته در پا
- احساس خارش و درد در پا
آیا اصلاح سبک زندگی تغییری در روند بیماری ایجاد می کند؟
از آنجا که عواملی مانند استرس و فشار روانی، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی، بی تحرکی و چاقی جزو عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده سندروم پای ناآرام محسوب می شوند در نتیجه می‌توان گفت که تغییر سبک زندگی می‌تواند در بهبودی بیمار و کاهش علائم بیماری موثر واقع شود. تحقیقات انجام شده نشان داده است که مدیتیشن و دوری از فشارهای روانی، مصرف مکمل ها و مواد غذایی مفید، ورزش کردن و عدم مصرف نوشیدنی های الکل دار و کافئین دار می تواند به طور موثری باعث کاهش و حذف علائم این بیماری شود؛ به همین سبب توصیه می شود که بیماران مبتلا به این سندروم قبل از مراجعه به پزشک نگاهی به سبک زندگی خود داشته باشند و سبک زندگی خود را اصلاح کنند.
طب فیزیکی چه روش هایی را برای درمان سندروم پای بیقرار پیشنهاد می دهد؟
افراد می توانند در صورت مشاهده علائم مربوط به سندروم پای ناآرام به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنند. متخصص طب فیزیکی با استفاده از آزمایش خون، بررسی علائم بیمار، آزمایشات فیزیکی و عصبی بیماری را تایید می‌کند و راهکارهای درمانی لازم را به کار می گیرد. روش های درمان سندروم پای بیقرار با طب فیزیکی عبارتند از:
ماساژ درمانی
ماساژ دادن پا به مرور زمان می‌تواند باعث کاهش علائم شود متخصص طب فیزیکی با استفاده از ویبریشن یا دست اقدام به ماساژ دادن پاها می کند.
فیزیوتراپی و کاردرمانی
فیزیوتراپی و کاردرمانی می تواند به صورتی موثر باعث کاهش علائم فرد و درمان سندروم شود. در فیزیوتراپی روش های مختلفی به کار گرفته می شود که ورزش درمانی می تواند یکی از این راه‌ها باشد. در ورزش درمانی متخصص طب فیزیکی تمرینات کششی خاصی را به بیمار آموزش می دهد که با استفاده از این حرکات اختلال عصبی عضلانی بهبود پیدا می کند.
دارو درمانی
ممکن است متخصص طب فیزیکی تا بهبود علائم و تاثیر گذاری فیزیوتراپی به صورت موقت برای بیمار دارو تجویز کند. داروهایی مانند روپیرینول، پرامی پیکسول و گاباپنتین جزو این داروها هستند.
طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش های درمان سندروم پای ناآرام است که می تواند بسیار موثر باشد. طب سوزنی باعث افزایش ترشح هورمون دوپامین می شود که این هورمون می‌تواند باعث تنظیم خواب و کاهش درد در بیمار شود. همچنین طب سوزنی احساسات بد را از بین می‌برد و باعث شل شدن عضلات پا می شود.
نتیجه گیری
سندروم پای بیقرار یکی از اختلالات عصبی عضلانی است که به دلایل مختلفی مانند چاقی، عدم تحرک، مصرف مواد مخدر مانند نیکوتین، بیماری های قلبی و عروقی، نارسایی های کلیوی و کمبود مواد معدنی مانند آهن و ویتامین دی ۳ به وجود می آید. مراجعه به یک متخصص طب فیزیکی مجرب اولین قدم برای درمان این بیماری است. برای درمان این بیماری می توانید به مطب دکتر سارا سادات محسن الحسینی متخصص طب فیزیکی در تهران مراجعه کنید. دکتر حسینی از طریق روش هایی مانند ماساژ درمانی و طب سوزنی می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند.
