بیماری نقرس نوعی آرتریت یا آرتروز التهابی است. این بیماری زمانی به وجود می‌آید که اسید اوریک از طریق کلیه ها دفع نشود و به صورت کریستال هایی از جریان خون عبور کند و به مفاصل پا و انگشتان پا حمله ور شود. از روش های مختلف می توان این بیماری را درمان کرد. متخصصان طب فیزیکی برای درمان و کاهش علائم مربوط به این بیماری راهکارهای موثری دارند. در ادامه مطلب به علائم و راه های درمان این بیماری بیشتر پرداخته می شود. چه دلایلی سبب بروز نقرس در پا می شود؟
عوامل زیادی در بروز نقرس نقش ایفا می کنند. برخی از عوامل ایجاد کننده این آرتروز التهابی به سبک زندگی فرد وابسته هستند؛ به عنوان مثال مصرف زیاد غذاهای دریایی و گوشت می‌تواند به مرور زمان سبب ایجاد نقرس در پا شود؛ زیرا در اثر تجزیه پروتئین های غذاهای گوشتی اسید اوریک به مقدار زیاد در خون تولید می شود؛ زمانی که مقدار اسید اوریک در خون بالا باشد ممکن است در اثر عوامل مختلف به صورت کامل دفع نشود؛ همین امر به مرور زمان زمینه را برای بیماری آرتروز التهابی ایجاد می کند.
مهمترین عوامل ایجاد کننده بیماری نقرس
مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی
مصرف مشروبات الکلی در دفع اسید اوریک اختلال ایجاد می کند؛ در نتیجه اسید اوریک به صورت کریستال در خون تجمع پیدا می کند و زمینه را برای بروز این نوع آرتریت ایجاد می کند. از طرفی مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی با نارسایی کلیه ارتباط دارد؛ نارسایی کلیه خود یکی از عوامل ایجاد نقرس است زیرا در این بیماری کلیه ها نمی توانند اسید اوریک را به خوبی دفع کنند.
بیماری ها
ابتلا به برخی از بیماری ها با نقرس رابطه مستقیم دارد. مبتلا شدن به دیابت، نارسایی احتقانی قلب، بیماری پرفشاری خون، آرتروز حاد و کلسترول بالا می‌توانند به مرور زمان باعث این بیماری شوند. سایر عوامل ایجاد کننده نقرس در پا عبارتند از:
- مصرف زیاد قرص های ادرار آور
- مصرف زیاد آسپرین
- چاقی
- عوامل ژنتیکی
نقرس با چه مشخصه هایی در افراد بروز پیدا می کند؟
علائم و نشانه هایی که در اثر نقرس ایجاد می شوند با توجه به شدت بیماری، علت بیماری و وضعیت فرد می توانند متفاوت باشند. به عنوان مثال برخی از افراد حملات دردناکی را تجربه نمی کنند و ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائم در آنها بروز پیدا کند. پی بردن به بیماری نقرس از روی علائم بالینی کمی مشکل است؛ زیرا اغلب علائم و عوارض این بیماری با بیماری های دیگر همپوشانی دارد. از رایج ترین علائم بیماری نقرس عبارتند از:
علائم پوداگرا
زمانی که کریستال های اسید اوریک به انگشت شست پا حمله ور شوند و باعث آرتروز نقرسی حاد شوند؛ علائمی ایجاد می کنند که با نام پوداگرا معروف است. گرمی، درد شدید، التهاب، تورم و افزایش حساسیت به لمس جزو این علائم است. علائم پوداگرا در طول شب با سرعت و شدت بیشتر بروز پیدا می کنند که گاهی اوقات ممکن است فرد را در نیمه شب بیدار کند.
درمان آرتروز ستون فقرات بدون جراحی
تب
افراد مبتلا به بیماری نقرس ممکن است؛ دچار تب نیز شوند. این علامت همیشگی نیست و ممکن است در برخی از افراد اصلاً بروز پیدا نکند.
درگیری سایر مفاصل: برخی از افراد مبتلا به این نوع آرتروز التهابی ممکن است علاوه بر مفصل پا و انگشت شست، در مفاصل دیگر بدن مانند مفصل مچ پا، مفصل کتف، مفصل بازو، مفصل زانو، مفصل انگشتان دست و مفصل مچ دست دچار التهاب و تورم شوند.
سایر علائم بیماری نقرس عبارتند از:
• بورسیت پره پاتلار
• ایجاد ندول روی دست، آرنج یا گوش
• حملات مکرر آرتروز
آیا راهی برای پیشگیری از نقرس وجود دارد؟
از آنجا که سبک زندگی فرد می تواند در بروز این بیماری نقش جدی داشته باشد؛ به همین سبب می‌توان از بروز این بیماری پیشگیری کرد. برای پیشگیری از بروز این بیماری راه های زیر پیشنهاد می شود:
عدم مصرف مشروبات الکلی
ترک مشروبات الکلی سلامت کلیه ها را تا حدودی تضمین می‌کند. از طرفی ترک مشروبات الکلی یکی از عوامل تجمع اسید اوریک در خون را حذف می کند. عدم مصرف نوشیدنی های شیرین: مصرف نوشیدنی های شیرین خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد؛ دیابت یکی از عوامل نقرس است که از این طریق تاحدودی خطر ابتلا به دیابت و نقرس کاهش پیدا می‌کند. مصرف نوشیدنی های شیرین خصوصاً نوشیدنی هایی با فروکتوز بالا احتمال تجمع اسید اوریک در خون را بالا می برند. سایر راه های پیشگیری عبارتند از:
- مصرف مایعات فراوان
- ورزش کردن و حفظ تناسب اندام
- عدم مصرف زیاد گوشت و ماهی
- مصرف محصولات لبنی کم چرب
روش های درمان نقرس به کمک طب فیزیکی
پزشکان طب فیزیکی از طریق گرفتن شرح حال از بیمار، رادیوگرافی با اشعه ایکس، نمونه برداری از مایع مفصلی، سونوگرافی و آزمایش خون به وجود این بیماری پی می برند و نوع و شدت بیماری را تعیین می کنند؛ سپس با توجه به این پارامترها راهکارهای درمانی خاصی را به کار می‌گیرند. برخی از این روش‌های درمانی عبارتند از:
دارو درمانی: داروهایی که برای درمان نقرس به کار برده می‌شوند با هدف کاهش التهاب، کاهش درد و از بین رفتن کریستال های اسید اوریک است. کلشی سین و کورتیکواستروئیدها جزو داروهای تجویزی برای این بیماری هستند. داروهایی مانند آلوپورینول و لزینوراد با کاهش سطح اسید اوریک خون به بهبود علائم بیماری کمک می کند.
روش های فیزیوتراپی: روش های فیزیوتراپی شامل روش های مختلفی از جمله ورزش درمانی، لیزر تراپی، تحریک عصبی الکتریکی پوست و ماساژ است. ورزش درمانی و ماساژ باعث افزایش جریان خون می شوند و به بهبود مفاصل آسیب دیده کمک می کنند. لیزر درمانی با هدف التیام بافت های آسیب دیده و تورم انجام می شود. در صورتی که بیمار دچار کشیدگی شدید رباط شده باشد با لیزر بهبود پیدا می کند.
ورزش منظم باعث کاهش علائم نقرس و حتی پیشگیری از وقوع آن می شود. ورزش نباید بسیار شدید و سخت باشد, زیرا ورزش های شدید باعث افزایش علائم می شود. ماساژ و ورزشهای کشش به حفظ انعطاف پذیری مفصل و جلوگیری از سفت شدن مفصل کمک می کند. میله ای را زیر پای خود قرار دهید و آن را بغلتانید. این تمرین را ۲ بار در روز و هر بار ۵ تا ۱۰بار تکرار کنید.
جمع کردن حوله یا پارچه با انگشتان پا: این حرکت باعث تقویت عضلات خم کننده انگشتان می شود. یک حوله را صاف پهن کنید، پا را روی آن بگذارید. حال با انگشتان حوله را به زیر پا جمع کنید. این تمرین را ۲ بار در روز و هر بار ۵ تا ۱۰بار تکرار کنید.
ماساز پا: با دو دست پنجه پا را میگیریم بطوریکه انگشتان دو دست در زیر پنجه و شست هر دو دست بر روی سطح پشتی پنجه پا قرار بگیرند. فشار کمی با دستها به پا وارد کرده و دست ها را در جهت مخالف هم به طرف خارج میکشیم بطوریکه سر متاتارس ها مثل بادبزنی که باز مشود از هم دور کند. این کا را ۱۰-۵ بار تکرار میکنیم.
نتیجه گیری
بیماری نقرس نوعی آرتروز التهابی مزمن است که در اثر عوامل مختلفی مانند مبتلا شدن به بیماری دیابت، پرفشاری خون، اضافه وزن و کلسترول بالا، چاقی و مصرف زیاد مشروبات الکلی به وجود می آید. مراجعه به یک متخصص طب فیزیکی خوب می تواند به افراد کمک کند تا عوارض ناشی از این بیماری را تا حدود زیادی کاهش دهند و به ارتقای سطح کیفی زندگی خود کمک کنند. برای درمان این بیماری می توانید به مطب دکتر سارا سادات محسن الحسینی متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.
