آیا درمان واریس با طب فیزیکی امکان پذیر است؟
واریس پا یا عروق عنکبوتی یکی از مشکلات وریدی است که در هر دو جنس مرد و زن مشاهده می شود؛ اما در زنان نسبت به مردان شایع تر است. واریس علاوه بر مشکلاتی که به وجود می‌آورد می تواند روی زیبایی پوست تاثیر بگذارد و باعث کاهش اعتماد بنفس در افراد شود. درد پا، احساس سنگینی در پا، متورم شدن برخی از نقاط پا خصوصاً مچ پا و بی قراری پا از جمله مشکلاتی است که در پی واریس به وجود می‌آیند؛ به همین سبب درمان واریس اهمیت زیادی پیدا می کند. از متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی و متخصصان بیماری های وریدی می توان برای درمان این عارضه کمک گرفت. در ادامه مطلب علت ایجاد واریس و راه های پیشگیری و درمان آن مطرح می شوند.
واریس در چه افرادی مشاهده می شود؟
واریس پا در اثر ورم کردن و به هم پیچیدن سیاهرگ های بزرگ پا، در سطح پوست ظاهر می شوند. این رگ‌های به هم تنیده به رنگ‌های آبی، قرمز و گاهی به رنگ خود پوست مشاهده می شوند. اختلال در عملکرد دریچه های رگ های پا یا دریچه های لانه کبوتری مهمترین علت ایجاد رگ های واریسی در پا است. برخی از مهمترین علت هایی که سبب می شوند؛ رگ های واریسی در افراد مشاهده شوند عبارتند از:
ایستادن یا نشستن طولانی مدت: ایستادن یا نشستن طولانی مدت باعث می شود که جریان خون موجود در پاها به عقب برگردد و داخل رگ ها تجمع پیدا کند. جمع شدن خون درون رگ ها باعث ایجاد فشار روی دیواره عروق می شود و به مرور زمان، دریچه رگ ها ضعیف می شود و واریس ایجاد می شود.
تغییرات هورمونی: عاملی که باعث ایجاد تغییرات هورمونی شود مانند بارداری، یائسگی و مصرف قرص های ضد بارداری می تواند احتمال ابتلا به رگ های واریسی را در زنان افزایش دهد. تغییرات هورمونی مانند افزایش پروژسترون در خون باعث شل شدن عضلات ماهیچه های پا می شود و از طرفی ایستایی خون را در رگ ها زیاد می کند؛ همین عامل می تواند باعث ایجاد رگ های واریسی در زنان خصوصاً زنان باردار شود.
عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی یکی از مهمترین علت های واریس پا است. برخی نوزادان با دریچه های معیوب متولد می شوند که همین عامل می‌تواند به مرور زمان باعث ایجاد رگ های عنکبوتی در آنها شود.
سایر عوامل رگ های واریسی عبارتند از:
ایجاد لخته خون در پا
چاقی و اضافه وزن
افزایش سن
وارد شدن آسیب به رگ ها
بیماری نارسایی عروق
آیا راهی برای پیشگیری از واریس وجود دارد؟
با وجود اینکه رگ های واریسی شایع‌ترین بیماری وریدی در افراد است و ۲۵ درصد افراد به این بیماری مبتلا می شوند اما می توان با کارهای نسبتاً ساده‌ای از بروز آن جلوگیری کرد. اولین و مهمترین راه جلوگیری از این بیماری شناخت عوامل به وجود آورنده واریس است. پس از شناخت عوامل افراد می توانند با کنترل کردن عوامل و حذف آنها از ایجاد این اختلال جلوگیری کنند. مهمترین راه‌های پیشگیری از واریس پا عبارتند از:
ورزش کردن: مردان و زنان بالای ۴۰ سال بیش از سایر افراد در معرض واریس قرار دارند به همین سبب توصیه می شود با تقویت ماهیچه های پا و کنترل فشار خون از بروز واریس جلوگیری کنند. فشار خون جزو عوامل واریس پا طبقه‌بندی نمی‌شود اما روش های کنترل آن می‌تواند در جلوگیری از واریس موثر باشد.
عدم مصرف قرص های ضد بارداری: بانوان بهتر است راه های دیگری را برای جلوگیری از بارداری انتخاب کنند و در صورت مصرف قرص های هورمونی در کنار آن ورزش و تحرک لازم داشته باشند؛ در غیر اینصورت عوارضی مانند رگ های واریسی دامنگیر آنها خواهد شد.
رعایت بهداشت کار: شغل برخی از افراد مستلزم آن است که به مدت طولانی روی پای خود بایستند یا به مدت طولانی پشت میز بنشیند؛ به این افراد توصیه می شود در هنگام ایستادن زیر یکی از پاهای خود چهارپایه کوچک قرار دادند و بعد از هر بیست دقیقه، ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنند. بعد از هر ۲۰ دقیقه پشت میزنشینی نیز افراد بهتر است چند قدم راه بروند و چندین حرکت کششی روی پاهای خود انجام دهند.
سایر راه های پیشگیری از واریس پا عبارتند از:
کنترل وزن
خوابیدن به پهلوی چپ در بارداری
عدم مصرف غذاهای شور و چرب
مصرف غذاهای سرشار از فیبر و پتاسیم
درمان واریس به کمک روش های طب فیزیکی
برای درمان واریس پا ابتدا باید به یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کرد؛ متخصص طب فیزیکی با معاینه کامل و گرفتن شرح حال از بیمار علت واریس را مشخص می‌کند و پس از حذف علت با راهکارهای طب فیزیکی اقدام به درمان واریس می کند. مهمترین راهکارهای درمان واریس به کمک طب فیزیکی عبارتند از:
جوراب واریس: خیلی افراد گمان می کنند که بدون تجویز متخصص طب فیزیکی، می‌توانند از داروخانه جوراب واریس تهیه کنند و با پوشیدن آن عوارض خود را درمان کنند در صورتی که تحت شرایط خاصی می توان از جوراب واریس برای درمان واریس استفاده کرد. متخصص طب فیزیکی ابتدا بررسی می کند که فرد به اختلال شریانی مبتلا است یا خیر؟ در صورت مبتلا بودن فرد به اختلال شریانی، نباید فرد از جوراب واریس استفاده کند. اندازه گیری فشار خون از قوزک پا به متخصص کمک می کند که تشخیص دهد آیا جوراب واریس می تواند برای این فرد موثر باشد یا خیر؟
اگر فشار اندازه گیری شده زیر شش بود و فرد مبتلا به زخم پوستی بودن نمی توان جوراب واریس را برای او تجویز کرد.
جوراب واریس برای خیلی از افراد می تواند؛ موثر باشد زیرا دریچه های رگ را در حالت مناسب قرار می دهد و فرد دچار عوارض ناشی از واریس نمی شود و واریس درمان می شود.
لیزر درمانی: در لیزر درمانی رگ های عنکبوتی بسته می شوند و سیاهرگ های واریسی در حال تشکیل نیز از بین می روند؛ این روش می تواند برای درمان واریس بسیار موثر باشد.
اسکلروتراپی: در این روش درمانی محلول اسکلروزان به داخل سیاهرگ های عنکبوتی تزریق می شود. این محلول به مرور زمان باعث کوچک‌شدن ورید ها می شود و از این طریق درمان واریس اتفاق می افتد. ۲ تا ۴ جلسه با فاصله شش هفته اسکلروتراپی برای درمان مویرگ های عنکبوتی انجام می شود.
نتیجه گیری
واریس پا شایع‌ترین اختلال وریدی است که تقریباً در ۲۵ درصد افراد اتفاق می افتد. عوامل ژنتیکی، تغییرات هورمونی و اضافه وزن در ایجاد این بیماری موثر هستند. برای درمان واریس پا متخصصان طب فیزیکی روش‌هایی مانند لیزر درمانی و اسکلروتراپی را تجویز می کنند. برای درمان این عارضه می توانید به مطب دکتر سارا سادات محسن الحسینی متخصص طب فیزیکی و دکتر ستون فقرات مراجعه کنید.
