بیماری پارکینسون یکی از اختلالات دژنراتیو مغز است که در آن سلول‌های عصبی مغزی آسیب می‌بیند. سلول‌هایی که در این بیماری آسیب می‌بینند در قسمت سابستنشیا نیگرا وجود دارند و مسئول ترشح دوپامین و کنترل حرکات تعادلی بدن هستند. تخریب شدن این سلول‌ها باعث کاهش دوپامین و حرکات غیرارادی ناهماهنگ می‌شود. این بیماری را می‌توان از طریق روش‌های طب فیزیکی کنترل کرد. در ادامه مطلب در خصوص علائم، علل و روش‌های تشخیص این بیماری توضیحاتی ارائه می‌شود.
علل بیماری پارکینسون چیست؟
علت دقیق بیماری پارکینسون هنوز کشف نشده است؛ برخی از دانشمندان حدس می‌زنند که دلایل ژنتیکی می‌تواند دلیل بروز این بیماری باشد. طبق بررسی‌ها و تحقیقاتی که انجام شده است؛ برخی از ریسک فاکتورها برای این بیماری تعیین شده است که بخشی از آن‌ها عبارتند از:
کمبود ویتامین B
افرادی که در معرض کمبود ویتامین B قرار دارند؛ احتمال ابتلا به پارکینسون در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. به همین سبب توصیه می‌شود که افراد به تغذیه خود اهمیت زیادی دهند و از میوه‌ها و سبزی‌های غنی از این ویتامین استفاده کنند.
عوامل ژنتیکی
ژنی به نام آلفا سینوکلئین می‌تواند در بروز این بیماری نقش مهمی ایفا کند. ایجاد جهش در این ژن می‌تواند سبب از بین رفتن سلول‌های عصبی تولیدکننده دوپامین شود و همچنین روی سیستم بویایی تأثیر بگذارد. در اثر مواردی مانند قرار گرفتن در معرض سم‌ها جهش در این ژن اتفاق می‌افتد و نورون‌های بویایی دچار مشکل می‌شوند. افرادی که سابقه فامیلی دارند نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
عوامل هورمونی
این عامل می‌تواند یکی از دلایل مبتلا به پارکینسون در زنان باشد. زنان بعد از یائسگی دچار کاهش سطح استروژن می‌شوند؛ اگر هورمون زنان بعد از یائسگی تنظیم نشود؛ می‌تواند احتمال ابتلا به پارکینسون را در آن‌ها افزایش دهد. زنانی که به هر دلیلی تخمدان‌های خود را برداشته‌اند باید تحت هورمون درمانی قرار بگیرند وگرنه احتمال ابتلا به پارکینسون در آن‌ها بالا می‌رود.
قرار گرفتن در معرض سموم
انواع آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها علاوه بر ضررهایی که برای محیط‌زیست دارند؛ می‌توانند برای انسان نیز مضر باشند. طبق تحقیقات انجام‌شده قرار گرفتن در معرض سموم می‌تواند احتمال ابتلا به پارکینسون را به طور جدی افزایش دهد. کشاورزان بیش از سایر افراد در معرض این بیماری قرار دارند زیرا بیشتر از سایر افراد در معرض سموم و مواد شیمیایی مخرب قرار می‌گیرند؛ توسعه کشاورزی ارگانیک و کشت محصولات ترا ریخته می‌تواند مصرف سموم را کاهش دهد و یکی از عوامل ابتلا به پارکینسون را حذف کند.
طبق بررسی‌های پاتولوژیکی احتمال ابتلای مردان به این بیماری بیشتر از زنان است و احتمال ابتلای افراد بین ۵۰ تا ۶۵ سال بیشتر از سایر افراد است.
علائم بیماری پارکینسون چیست؟
علائم بیماری پارکینسون گسترده و متنوع هستند؛ این علائم به دو دسته کلی علائم حرکتی و علائم غیر حرکتی تقسیم بندی می‌شوند. علائم غیر حرکتی می‌تواند چند سال قبل از گسترش بیماری، بروز پیدا کند. علائم این بیماری در اکثر موارد از یک طرف بدن شروع می‌شود.
رایج ترین علائم غیر حرکتی پارکینسون عبارتند از:
- نشانه‌های افسردگی
- احساس اضطراب و پریشانی
- خستگی بیش از حد
- کاهش تمرکز
- سرگیجه و احساس سبکی در سر
- کاهش فشار خون
- یبوست و سوء هاضمه
- مشکلات بلع در مراحل پیشرفته بیماری
- بی اختیاری ادرار
- کاهش تن صدا
رایج ترین علائم حرکتی این بیماری عبارتند از:
- خمیدگی بدن به سمت جلو
- لرزش دست‌ها، پاها، صورت و بازو
- سفتی عضلات در ناحیه گردن و شانه
- ایجاد مشکل در قدم برداشتن
- عدم تعادل حرکات بدن خصوصاً هنگام راه رفتن و ایستادن
- کندی حرکات بدن
- ایجاد درد در عضلات بدن
- کاهش توانایی پلک زدن
روش های تشخیص بیماری پارکینسون
تشخیص: آزمایش یا روش خاصی برای تشخیص بیماری پارکینسون تا به حال کشف نشده است؛ به همین سبب تشخیص این بیماری می‌تواند مشکل باشد. پزشک با انجام مصاحبه، بررسی نشانه‌های بالینی و معاینه عصبی وجود یا عدم وجود بیماری را تشخیص می‌دهد. پزشک متخصص ممکن است از سی تی اسکن و سونوگرافی مغز برای تشخیص افتراقی استفاده کند.
روش های درمان غیر جراحی بیماری پارکینسون
دارو درمانی، درمان‌های توانبخشی و فیزیکی و جراحی از جمله روش‌های درمانی بیماری پارکینسون است. رایج‌ترین روش‌های غیر جراحی درمان بیماری پارکینسون عبارتند از:
ورزش درمانی
پزشک متخصص طب فیزیکی از طریق آموزش حرکات ورزشی مناسب به بیمار کمک می‌کند تا بیمار دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری عضلات خود را افزایش دهد. ورزش درمانی از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمی‌کند اما به بیمار کمک می‌کند که بتواند درد مفاصل، خشکی عضلات و عدم تعادل را کنترل کند و کیفیت سطح زندگی خود را افزایش دهد. یوگا می‌تواند بهترین ورزش برای کنترل این بیماری باشد.
تحریک مغناطیسی عمق مغز
TMS درمانی یک روش غیرتهاجمی و ایمن و در عین حال مؤثر برای درمان بیماری پارکینسون است. در این روش ساختارهای مغز با استفاده از مغناطیس بدون نیاز به بیهوشی تحریک می‌شوند و علائم حرکتی و غیر حرکتی این بیماری تا حدودی درمان می‌شود. در این روش سیگنال‌های مغزی عامل ایجاد بیماری بلوکه می‌شود.
ماساژ درمانی
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی با استفاده از ماساژ عمقی به برطرف کردن علائمی چون خشکی عضلات و بی نظمی خواب کمک می‌کند و همچنین به استقامت فیزیکی بیماران و افزایش تعادل بدن او کمک می‌کند. در ماساژ جریان گردش خون افزایش پیدا می‌کند که خود عاملی برای کاهش لرزش‌های بدن بیمار است.
طب سوزنی
در موارد اسپاسم و سفتی عضلات می‌تواند از سوزن خشک برای کاهش تونیسیته و سفتی عضله استفاده کرد.
تزریق بوتاکس
برای عضلاتی که در زمینه اسپاسم و سفتی ناشی از پارکینسون ایجاد شده می‌توان از تزریق سم بوتولینوم برای کاهش سفتی عضلات و کمک به بهبود حرکت استفاده گردد.
نتیجه گیری
بیماری پارکینسون یکی از بیماری‌های مربوط به دستگاه عصبی مرکزی است که در آن سلول‌های عصبی تولید کننده دوپامین تخریب می‌شوند. پزشک متخصص طب فیزیکی از طریق روش‌هایی مانند فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی، تحریک عمقی مغز، طب سوزنی، هیدروتراپی و دارودرمانی اقدام به کاهش علائم بیمار و افزایش سطح کیفی زندگی او می‌کند. طب سوزنی با تحریک نورون‌های دوپامینرژیک باعث افزایش دوپامین در بدن می‌شود و علائم بیماری را کاهش می‌دهد. برای کنترل و درمان بیماری پارکینسون با روش‌های غیر جراحی می‌توانید به مطب دکتر سارا سادات حسینی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید.
