خار پاشنه یا استئوفیت یک زائده استخوانی کوچک است که در قسمت رو، پشت یا زیر پاشنه ایجاد می شود و در برخی از مواقع موجب درد زیادی در فرد مبتلا می شود. از طریق پرتونگاری این عارضه تأیید می شود و سپس برای درمان آن اقداماتی انجام می شود؛ ممکن است در پرتونگاری زائده ای مشاهده نشود و صرفاً با وجود التهاب بافت نرم کف پا این عارضه تأیید شود. برای درمان خار پاشنه باید به متخصص طب فیزیکی مراجعه کرد. متخصصان طب فیزیکی از طریق روش های مختلف که در ادامه مطلب ذکر می‌شود؛ اقدام به درمان مبتلایان می کنند.
علائم و علل خار پاشنه چیست؟
ایجاد عارضه خار پاشنه همیشه همراه با علائم بروز پیدا نمی کند؛ اما در اغلب موارد به دلیل التهاب در محل بافت نرم پاشنه این عارضه با علائمی بروز پیدا می کند که برخی از آنها عبارتند از:
درد در پاشنه
خار استخوانی می تواند در محل پاشنه باعث التهاب و تورم استخوان شود. به همین سبب احساس درد در پاشنه ایجاد می شود.
درد و خشکی در کف پا
این درد و خشکی زمانی زمانی به سراغ شخص می آید که بعد از نشستن طولانی مدت فرد قصد قدم زدن پیدا می کند. این نوع درد در قدم های اول به سراغ شخص می آید.
سایر علائم
احساس خستگی در پاها خصوصاً زمانی که فرد در طول روز فعالیت می کند؛ درد شدید در پاشنه پا هنگام راه رفتن روی سطوح سخت و زبر، احساس کوفتگی در قسمت پاشنه و ایجاد بافت های میخچه مانند در کف پا از دیگر علائم است.
برخی از دلایل ایجاد این عارضه عبارتند از:
- اضافه وزن: اضافه وزن به دلیل فشار آوردن بیشتر به کف پا می تواند باعث ایجاد عوامل به وجود آورنده خار پاشنه شود. اضافه وزن ناشی از بارداری نیز می تواند احتمال این عارضه را پس از بارداری افزایش دهد.
- قوس زیاد کف پا: قوس زیاد کف پا باعث ایجاد فشار بیشتر به کف پا می شود و در اثر این فشار خار پاشنه ایجاد می شود. با بالا رفتن سن قوس کف پا بیشتر می شود و احتمال ایجاد این عارضه افزایش می یابد.
- پوشیدن کفش های نامناسب: پوشیدن کفش‌های نامناسب و استفاده بیش از حد از صندل و دمپایی می تواند احتمال این عارضه را افزایش دهد.
- سفت بودن عضلات ساق پا: سفت بودن عضلات ساق پا در کنار داشتن عضله های ضعیف قوس کف پا باعث خستگی عضلانی و فشار آوردن بیشتر به پاشنه و ایجاد خار پاشنه می شود.
- صافی کف پا: صافی کف پا نیز می تواند افراد را مستعد ابتلا به خار پاشنه کند. زیرا در این افراد رباط کف پا بیش از حد معمول کشیده می شود.
- فعالیت بیش از حد: ورزش هایی مانند رقص باله، پریدن از ارتفاع، حرکات ایروبیک و رقصیدن به دفعات زیاد و مکرر و ایستادن بیش از حد روی پا در طول روز می تواند باعث این عارضه شود.
خار پاشنه به هر دلیلی که ایجاد شده باشد؛ از طریق روش های طب فیزیکی قابل درمان است.
درمان خار پاشنه با فیزیوتراپی
متخصصان طب فیزیکی از طریق روش های فیزیکی می توانند مبتلایان به این عارضه را درمان کنند. تأثیر گذاری روش های طب فیزیکی بالای ۹۰ درصد است. برخی از روش‌های درمانی فیزیوتراپی برای خار پاشنه عبارتند از:
- انجام تمرینات خاص: متخصص طب فیزیکی تمرینات خاصی را به بیمار آموزش می دهد که فرد به مرور زمان و با انجام این تمرینات می تواند عارضه خود را درمان کند. ورزش مخصوص پاشنه پا، حرکات اصلاحی، ورزش های کششی که باعث کشش رباط کف پا می شوند و ورزش های کششی که باعث کشش تاندون آشیل می شوند؛ از جمله این نرمش ها است.
- لیزر پرتوان: متخصصان طب فیزیکی از لیزرهای پرتوان به عنوان درمان مکمل برای کاهش درد و التهابات خار پاشنه استفاده می کنند. لیزر از طریق کاهش التهاب و درد، افزایش جریان خون در محل عارضه و تحریک ترمیم بافت آسیب دیده باعث درمان خار پاشنه می شود.
- سایر روش های درمانی: متخصصان طب فیزیکی از طریق گرما درمانی و سرما درمانی، تجویز کفی های مخصوص و کفش های مخصوص، ماساژ درمانی و طب سوزنی اقدام به درمان خار پاشنه می کنند. متخصصان طب فیزیکی ممکن است از تلفیق چندین روش درمانی برای درمان خار پاشنه اقدام کنند.
درمان خار پاشنه با شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی یکی از روش ها برای درمان خار پاشنه در طب فیزیکی است که می تواند نتایج بسیار خوبی به دنبال داشته باشد.
مزیت های شاک ویو تراپی: کاهش درد در مدت زمان کم، افزایش دامنه حرکتی فرد، بازگشت به شرایط قبل از این عارضه، غیر تهاجمی بودن، عدم نیاز به مصرف مسکن و داشتن کاربرد گسترده از جمله مزیت های شاک ویو تراپی است که باعث شده است از این روش برای درمان خار پاشنه استفاده شود.
عملکرد شاک ویو تراپی: در این روش از امواج صوتی برای کاهش درد و التهاب محل آسیب دیده استفاده می شود. امواج صوتی مورد استفاده در این روش طول موج های کوتاه، پر انرژی با حالتی غیر خطی دارند و با دامنه فشار بالا از طریق دستگاهی به محل عارضه انرژی وارد می کنند. فشاری که در این روش به محل عارضه ایجاد می شود هزار برابر بیشتر از فشار امواج التراسوند است به همین سبب این روش تأثیر گذاری بالایی دارد.
تأثیر شاک ویو تراپی: امواج شاک ویو تراپی با افزایش تحریک ساخت کلاژن، افزایش تحریک سلول ها به بازسازی بافت آسیب دیده از طریق افزایش فاکتورهای رشد و مواد پروتئینی، افزایش تکثیر سلول های سازنده استخوان و تاندون و تحریک جوانه زنی مویرگ ها در محل عارضه باعث درمان خار پاشنه می شوند. تمامی این تحریکات به دلیل تغییر فشار ناگهانی در فضای بافت ایجاد می شود.
عوارض شاک ویو درمانی: این روش ممکن است برای برخی از افراد با عوارضی موقت و زودگذر همراه باشد. تورم خفیف، کبودی و درد بسیار خفیف به مدت یک تا دو روز این دسته عوامل زودگذر است.
نتیجه گیری
خار پاشنه زایده ای استخوانی است که در اثر عوامل مختلف ازجمله ضربه به قسمت پاشنه پا، پرش در هنگام انجام ورزش هایی مانند رقص باله، پوشیدن کفش های نامناسب مانند کفش های پاشنه بلند به مدت طولانی، ایستادن طولانی مدت و غیره ایجاد می شود. متخصصان طب فیزیکی مانند دکتر سارا سادات محسن الحسینی از طریق روش هایی مانند شاک ویو تراپی، ماساژ درمانی و لیزر تراپی و سایر روش های طب فیزیکی اقدام به درمان خار پاشنه با اثر گذاری بالا می کند.
