درد دنبالچه کوکسی داینیا

آنچه می خوانید...

عبارت “کوکسی داینیا” درد در محدوده استخوان دنبالچه در انتهای ستون فقرات را توصیف می کند. این درد ممکن است در نواحی تحتانی نشیمنگاه یا دنبالچه و یا عضلات و بافت نرم اطرافش متمرکز باشد. درد می تواند بصورت تدریجی و یا ناگهانی آغاز گردد. علائم معمولاً با نشستن، خصوصاً تکیه دادن در حال نشسته، ایستادن طولانی و یا بلند شدن از حالت نشسته ایجاد گردد. 

درد دنبالچه کوکسی داینیا

علائم درد دنبالچه

شروع علائم اغلب در نوجوانی و بزرگسالی می باشد اما ممکن است در هر سنی ظاهر شود. شایع ترین عامل بروز درد ضربه به دنبالچه یا بافت نرم اطراف ان‌ است.در اثر ضربات مکررناشی از زایمان طبیعی دشوار نیز میتواند بوجود اید با این وجود یک سوم موارد علت ان آن ناشناخته است در عکس رادیولوژی طیف وسیعی از تغییررات شامل”شکستگی همراه با جابه جایی در مفصل دنبالچه” تا “آسیب تاندون در قسمت انتهایی دنبالچه” را شامل می شود. در اکثر  موارد، نوک استخوان دنبالچه دچار نیمه درفتگی  و یا حرکت بیش از حد شده است 

علائم درد دنبالچه

استخوان دنبالچه

استخوان دنبالچه از ۵-۳ مهره ی ابتدایی تشکیل شده است..استخوان دنبالچه در افراد مختلف اشکال متفاوتی دارد  استخوان دنبالچه ای که بسمت جلو انحنا و زاویه دارد، از جلو یا کنار لق شده است و یا خار دارد، بیشتر مستعد دردناک شدن است. چاقی یک ریسک فاکتور  می باشد. افزایش توده ی بدن موجب برهم خوردن نوع انتشار وزن در حالت نشسته می شود.  درد ناشی از تخریب دیسک میتواند به ناحیه دنبالچه انتشار یابد همچنین 

در مواردی نادری علت درد دنبالچه میتواند  سل مهره، تومور و رسوب کلسیم در مفصل یا تاندون باشد. 

علت درد دنبالچه

علت درد دنبالچه

شیوع درد دنبالچه در خانم ها ۵-۴برابر بیشتر از آقایان است. علاوه بر اسیبهای زایمانی، زنان بدلیل آناتومی دنبالچه (عقب تر و بزرگتر بودن آن نسبت به آقایان) به اسیبهای خارجی حساس تر هستند. علل کمتر شایع شامل بدخیمی، کیست و عفونت می باشد. 

درد دنبالچه در نوک یا طرفین این استخوان می باشد. کیفیت آن معمولاً بصورت درد مبهم زمینه ای و درد تیز هرازگاهی در حین فعالیت های تشدید کننده ی درد است. احساس فشار و یا اضطرار برای دفع اغلب بیان می گردد. درد دنبالچه همراه با درد حین سکس ، درد قاعدگی و سندرم پیریفورمیس (درد عضله باسن)همراه می باشد. علائم معمولاً با نشستن روی سطوح سخت، نشستن طولانی و تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده تشدید شده و با برداشتن وزن از روی دنبالچه بهبود می یابد. 

سندرم لواتور آنی و پروکتالژیا فوگاکس

سندرم لواتور آنی” و “پروکتالژیا فوگاکس” دو نوع  متفاوت از درد دنبالچه هستند. 

سندرم لواتور آنی با درد مبهم و یا احساس فشار در مقعد همراه با دوره هایی از درد بیشتر از ۳۰دقیقه و سابقه ی علائم بیشتر از سه ماه توصیف می شود. علائم در طول روز شدیدتر از شب هنگام هستند و ناشی از آسیب و یا انقباض شدید عضلات کف لگن می باشد. در زنان با سابقه ی زایمان طبیعی، غالباً ناشی از آسیب عضله ی می باشد. این سندرم با حساسیت در لمس عضله مقعد معاینه مقعد همراه است. 

پروکتالژیا فوگاکس برابر است با شروع ناگهانی درد شدید مقعد، طول کشنده تا چند ثانیه یا دقیقه (کمتر از ۳۰دقیقه) و سپس بهبودی کامل درد. این بیماری ناشی از انقباض اسپاستیک عضلات کف لگن می باشد. علائم معمولاً ارتباطی به دفع ندارند اما با مقاربت جنسی و افزایش اضطراب یا استرس همراه هستند. علائم اغلب شبانه هستند و فرد را از خواب بیدار می کنند. 

برخلاف درد دنبالچه  که در زنان شایعتر است، پروکتالژیا فوگاکس شیوع برابری در زن و مرد دارد. 

دلایل تشدید درد دنبالچه

دلایل تشدید درد دنبالچه

بدلیل تشدید درد دنبالچه با نشستن، رانندگی می تواند بسیار دردناک باشد. کارهای بدون تحرک شامل نشستن طولانی سبب تشدید علائم می شود و استراحت های گه گاهی ممکن است نیاز گردد. افراد اغلب از حضور در جامعه بدلیل تشدید درد با نشستن جلوگیری می کنند. بدلیل ایجاد فشار در دنبالچه و انقباض عضلات کف لگن در هنگام ارگاسم، رابطه ی جنسی سبب تشدید 

علائم شده و در نتیجه بیمار از سکس پرهیز می کند. سوارکاری، دوچرخه سواری و ورزش های تماسی نیز می توانند دردناک باشند. 

تشخیص درد دنبالچه

درد دنبالچه اغلب با نیمه دررفتگی  یا حرکت بیش از حد نوک دنبالچه همراه است  که تشخیص این نکته نیازمند عکس رادیولوژی در دو‌حالت نشسته و ایستاده است.گرافی در یک نما به تشخیص کمک نمیکند  

اسکن استخوان و ام آر آی ممکن است نشانگر التهاب، شکستگی و قطعات استخوان باشد. مدالیته های تصویربرداری پیشرفته همچون ام آر آی بعنوان خط دوم تصویربرداری، در تشخیص التهاب اطراف دنبالچه، مایع و تغییرات سیگنال استخوان، تغییرات دیسک یا تومور دنبالچه مفید می باشند.  

درمان درد دنبالچه

درمان درد دنبالچه

درمان محافظه کارانه جهت درد دنبالچه انتخابی  می باشد، زیرا روند طبیعی بیماری  بدتر شونده نیست. درمان دارویی شامل ژل یا کرم  موضعی لیدوکائین، رژیم مناسب یا ملین ها، استامینوفن و NSAID.

داروهای ضدالتهایی غیر کورتونی نظیر ایندومتاسین دیکلوفناک میباشد در حالی که دارورهای شل کننده های عضلانی،

ضدانعقادها، ضدافسردگی ها، طب سوزنی، یونتوفورزیس، بیوفیدبک و تحریک الکتروگالوانیک، تاثیری در درمان درد دنبالچه ندارند 

توانبخش درد دنبالچه

سازگاری ارگونومیک اغلب توصیه می گردد. نشستن بر روی کوسن (دونات یا گوه ای شکل) در مراحل اولیه بجهت کاهش فشار بر روی دنبالچه توصیه می شود. تغییر شرایط زندگی مانند خودداری از دوچرخه سواری، ورزش های سوارکاری و ورزش های تماسی سودمند است. 

فیزیوتراپی در درد دنبالچه بدون خطر و مؤثر است. فیزیوتراپی باید با تأکید بر تکنیک های ریلکسیشن عضلات کف لگن بوده و شامل مواردی همچون درمان دستی و ماساژ لگن، حرکت دادن مفاصل لگن، اصلاح وضعیت بدن باشد. استفاده از ژل لیدوکائین ۲درصد باعث تحمل بهتر درمان دستی و‌جااندازی از راه مقعد می شود. اصلاح کوتاهی اندام تحتانی ، انحراف لگن ، در کاهش دردهای ارجاعی از ساکروایلیاک سودمند است.  

پروسیجر 

تزریق توکسین بوتولینیوم (بوتاکس )در عضلات کف لگن، ممکن است موجب کاهش درد ناشی از افزایش اسپاسم عضلات شود.   

پرولوتراپی یا تزریق مواد تحریک کننده ی تکثیر نظیر دکستروز باعث کاهش درد ناشی از التهاب تاندون و تسهیل ترمیم تاندون‌پاره شده می شود.  

در صورت وجود جابه جایی دنبالچه، مانیپولاسیون  یا جاندازی از راه مقعدهمراه بی حسی مفید می باشد. 

شاک‌ویوتراپی همراه با لیزر پرتوان میتواند در ترمیم اسیب دنبالچه موثر باشد  

روش های مذکور می توانند بعنوان جایگزین جراحی درنظر گرفته شوند. 

سخن پایانی

اکثر بیماران با درمان محافظه کارانه بتنهایی طی چند هفته تا ماه بهبود می یابند. با این حال، وجود حرکت بیش از حد استخوان دنبالچه یا خاراستخوانی، به نتیجه نرسیدن روش های محافظه کارانه را پیش بینی می کند. در موارد نادری از  درد دنبالچه ناشی از کیست اطراف عصب است در این موارد برداشتن کیست موجب بهبود درد می شود.. درمان موفق  جراحی برداشتن دنبالچه اغلب در بیماران دارای حرکات غیرطبیعی دنبالچه، یا بیش حرکتی دنبالچه، بدشکلی استخوان مذکور و همچنین موارد پاسخ دهنده به تزریق دیده شده است. بیماران دارای درد پس از جراحی برداشتن دنبالچه ، از فیزیوتراپی کف لگن سود خواهند برد.

لیزرپرتوان

شاک ویوتراپی

دکتر سارا سادات محسن الحسینی

دکتر سارا سادات محسن الحسینی

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
متخصص طب فیزیکی و ستون فقرات وعضو انجمن کشوری و جهانی طب فیزیکی و توانبخشی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *