درمان انگشت چمنی به روش طب فیزیکی
انگشت چمنی عارضه ای است که به انگشست شست فوتبالیست ها یا turf toe نیز معروف است که در اثر عوامل متعددی به وجود می آید. در این بیماری لیگامان یا رشته هایی که اطراف مفصل شست پا را نگه می دارند؛ دچار پیچ خوردگی می شوند و مشکلاتی را برای ورزشکار به وجود می آورند. مفصلی که اطراف شست پا وجود دارد تحت عنوان مفصل متاتارسو فالانژیال خوانده می شود که آسیب به رشته های پوشاننده آن باعث خم شدن شست به طرف بالا می شود. علت نامگذاری این عارضه به نام انگشت چمنی این است که زمانی که استفاده از چمن مصنوعی در زمین های ورزشی زیاد شد؛ شیوع این عارضه در ورزشکاران نیز افزایش یافت. درمان به موقع این عارضه از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه مطلب در خصوص علائم و عوامل ایجاد این عارضه و روش های درمان مطالبی ارائه خواهد شد.
انگشت چمنی چیست و به چه علت اتفاق می افتد؟
عارضه انگشت چمنی در درجات مختلف ۱، ۲ و ۳ بروز پیدا می کند. عاملی که باعث تعیین درجه این عارضه می شود به قسمت آسیب دیده شست پا و میزان آسیب بستگی دارد. به طور کلی مفصل بزرگ شست پا (متاتارسو فالانژیال) توسط ساختارهای مهمی از جمله تاندون های خم کننده کوتاه شست پا، صفحه کف پا، رباط های جانبی و استخوان های کنجدی محافظت می شود. این ساختارها به کمک هم کمپلکس پلانتار را تشکیل می دهند و از جابجایی شست جلوگیری می کنند. در اثر عوامل مختلفی مانند وارد آمدن فشار زیاد روی شست پا، هر یک از این ساختارها ممکن است آسیب ببینند و سبب ایجاد عارضه Turf toe شوند. از جمله مهم ترین عوامل ایجاد کننده این عارضه عبارتند از:
انقباض مکرر شست پا: ورزشکارانی مانند بسکتبالیست ها و فوتبالیست ها ممکن است در حین انجام ورزش به طور مکرر دچار انقباض شست پا شوند. پریدن های ناگهانی و دویدن به سرعت بالا و پیچ خوردن شست پا هنگام خوردن به زمین می تواند باعث انقباض شدید شست، کشیدگی رباط شست و مبتلا شدن به انگشت چمنی شود.
وارد آمدن فشار به شست پا: وارد آمدن فشار زیاد به شست پا حین انجام فعالیت هایی مانند راگبی و رقص باله می تواند سبب پیچ خوردن مفصل شست و مبتلا شدن به Turf toe شود.
سایر عوامل عبارتند از:
ورزش کردن روی سطوح سخت مانند چمن مصنوعی و بتن
پوشیدن کفش های بیش از حد نرم در حین ورزش
پوشیدن کفش های تنگ و نامناسب
داشتن اضافه وزن زیاد
انگشت چمنی همراه با چه علائمی بروز پیدا می کند؟
علائم و نشانه های این عارضه با توجه به درجه و نحوه رخ دادن می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال فوتبالیست هایی که در اثر شدت زیاد و به صورت کاملاً ناگهانی به این عارضه دچار می شوند؛ اغلب با احساس انفجار در پا روبرو می شوند. علائم بالینی این عارضه ممکن است به آرامی شدت پیدا کند؛ به همین سبب در ابتدای پیشامد پزشک اقدام به درمان مصدوم می کند. برخی از مهم ترین نشانه های این عارضه عبارتند از:
خشک شدن انگشت پا: خشک شدن انگشت پا جزو شایع ترین نشانه های این بیماری است که دلیل آن آسیب دیدن مفصل انگشت است. اگر در این عارضه مفصل آسیب ببیند و تاندون های خم کننده دچار آسیب شوند فرد دچار محدودیت در دامنه حرکتی شست می شود.
احساس درد در قسمت پاشنه: احساس درد در قسمت پاشنه از دیگر علائم شایع است که می تواند در پی آسیب دیدن صفحه کف پا و استخوان های سزاموئید به وجود بیاید. به طور کلی پارگی یا آسیب دیدگی کمپلکس کف پا می تواند احساس درد شدیدی را در ناحیه پاشنه به وجود آورد.
سایر علائم بیماری عبارتند از:
• حساسیت به لمس
• تورم خفیف تا شدید با توجه به درجه عارضه
• کبودی خیف تا شدید
چه روش هایی برای تشخیص انگشت چمنی به کار برده می شود؟
متخصص طب فیزیکی برای تشخیص این عارضه روش های مختلفی را به کار می گیرد. در ابتدا پزشک شرح حال کاملی از بیمار می گیرد و پای او را به طور کامل معاینه می کند. با بررسی دامنه حرکتی شست، میزان تورم و قرمزی و حساسیت به لمس می تواند بروز یا عدم بروز این عارضه را مشخص کند. سپس برای درجه بندی بیماری، از روش هایی مانند اسکن استخوان، ام آر آی، سی تی اسکن پا و رادیوگرافی اشعه ایکس استفاده می کند. گاهی اقات پزشک برای کسب اطمینان از عدم بروز شکستگی در استخوان های کف پا این روش های تشخیصی را به کار می برد.
روش های درمان انگشت چمنی چیست؟
برای درمان انگشت چمنی متخصص طب فیزیکی از روش های تلفیقی استفاده می کند. روش های تشخیصی به پزشک کمک می کنند تا میزان آسیب را به دقت بررسی کند و با توجه به این پارامتر راهکار درمانی مناسب را ارائه دهد. مهم ترین روش های درمانی با توجه به درجه بیماری عبارتند از:
درمان Turf toe درجه ۱: در درجه یک این عارضه تورم خفیف و حساسیت به لمس خفیف مشاهده می شود که در اثر کشیدگی کمپلکس کف پا به وجود آمده است. برای درمان این درجه از بیماری از کمپرس یخ، استراحت کردن، تزریق داروهای ضد التهاب استروئیدی و وسائل ارتوتیک استفاده می شود.
درمان Turf toe درجه ۲: در درجه دو این بیماری کمپلکس کف پا دچار پارگی نسبی شده است و حساسیت به لمس به صورت شدید و تورم به صورت متوسط مشاهده می شود. برای درمان این درجه از عارضه از کفی های مورتون، ورزش درمانی با کمک حرکات خفیف، تثبیت مفصل بزرگ شست پا از طریق تجویز چکمه های مخصوص، بستن یک نوار یا تسمه روی مفصل و تزریق داروهای ضد التهاب استفاده می شود.
درمان Turf toe درجه ۳: در درجه ۳ Turf toe تورم شدید به همراه کبودی رخ می دهد و کمپلکس کف پا به صورت شدید دچار آسیب می شود. برای درمان انگشت چمنی درجه ۳ از فیزیوتراپی، لیزردرمانی برای کاهش التهاب و خونرسانی، تزریق داروهای ضد التهاب، فشرده سازی از طریق آتل و گچ گرفتن، انجام تمرینات ورزشی مخصوص بعد از باز کردن آتل استفاده می شود. در صورت تداوم علائم و ایجاد عارضه های دیگر مانند شکستگی استخوان های کنجدی ممکن است از روش های جراحی برای درمان استفاده شود.
نتیجه گیری
انگشت چمنی یکی از عارضه های شایع در میان ورزشکاران خصوصاً فوتبالیست ها و بسکتبالیست ها است که در اثر وارد آمدن فشار زیاد به شست، دویدن و پریدن های ناگهانی، چرخش های شدید روی شست و اضافه وزن رخ می دهد. این بیماری در درجات مختلف بروز پیدا می کند. با استفاده از روش های طب فیزیکی می توان این عارضه را درمان کرد. مهارت پزشک متخصص می تواند در موفقیت روش های درمانی تاثیر گذار باشد. از روش هایی چون بستن آتل، کفی انگشت، لیزر درمانی و ورزش درمانی برای بهبود انگشست آسیب دیده استفاده می شود. برای درمان می توانید به مطب دکتر سارا سادات محسن الحسینی متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.
