اصطلاح آرتروز (ساییدگی مفاصل) به یکی از شایع ترین بیماری های سیستم وضعیتی و اسکلتی عضلانی اشاره دارد. هنگامی که یک مفصل فرسوده می شود، لایه محافظ آن، غضروف و گاهی اوقات استخوان زیرین آسیب می بیند. این بیماری عمدتاً دست ها، شانه، زانو یا مفصل ران را درگیر می کند.
مفصل زانو چیست؟
سه استخوان به هم می رسند تا مفصل زانو شما را تشکیل دهند. آنها عبارتند از:
- استخوان ران ( فمور ).
- ساق پا (درشت نی).
- کاسه زانو (کشکک).
یک ماده صاف به نام غضروف انتهای هر استخوان را می پوشاند. این یک بالشتک بین استخوان ها است که از ساییدگی آنها به یکدیگر جلوگیری می کند. غشای سینوویال، نوعی بافت که مفصل را احاطه کرده است، غضروف را روان می کند.
انواع آرتروز زانو
انواع آرتروز وجود دارد، آرتریت دو نوع رایج آرتریت زانو استئوآرتریت (OA) و آرتریت روماتوئید (RA) هستند.
OA شایع ترین نوع است. این یک بیماری پیشرونده است که معمولاً بعد از میانسالی ظاهر می شود و غضروف مفصل زانو به تدریج از بین می رود.
RA یک بیماری خود ایمنی التهابی است که می تواند در هر سنی رخ دهد. مفاصل دیگر را درگیر می کند و می تواند تعدادی دیگر از سیستم های بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
آرتریت همچنین ممکن است پس از آسیب زانو ایجاد شود. آرتریت پس از ضربه می تواند ناشی از پارگی منیسک ، آسیب رباط یا شکستگی زانو باشد. علائم می تواند چندین سال پس از آسیب ظاهر شود.
OA و RA می توانند علائم مشابهی ایجاد کنند، اما برخی تفاوت های کلیدی نیز وجود دارد.
علایم آرتروز زانو:
- کرپیتوس، یک کلیک یا ترکیدن مفصل زانو همراه با حرکت
- دردی که به نظر می رسد مربوط به آب و هوا باشد و با باران بدتر می شود
- سفتی، سختی
- ورم
- ضعف در مفصل زانو که ممکن است باعث کمانش آن شود
- NSAI
- OTC.گرمی و قرمزی روی مفصل اغلب از علائم آرتریت نقرسی است، اما بسته به درجه التهاب، تقریباً با هر نوع آرتریت ممکن است رخ دهد.
علائم آرتریت زانو معمولاً با گذشت زمان بدتر می شود.
علائم آرتریت در مراحل بعدی ممکن است شامل تغییر شکل و سفتی مفصل قابل مشاهده باشد که حرکت را بسیار دشوار می کند. با این حال، علائم شدید آرتریت زانو می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود.
روش های غیر جراحی برای درمان آرتریت زانو:
- فیزیوتراپی
این اغلب اولین گزینه ای است که پزشکان هنگام شروع مشکلات ناشی از آرتریت توصیه می کنند. کشش و تقویت ماهیچه های چهارسر ران و همسترینگ می تواند استرس را از زانو کم کند، به حفظ تراز مناسب مفصل کمک کند و میزان درد را کاهش دهد. حتما از پزشک خود در مورد این گزینه سوال کنید.
- درمان دارویی
پزشکان اغلب برای کاهش درد و تورم مفاصل دوار آرتروز بیماران خود داروهای ضد التهاب را تجویز می کنند، این داروها با اثر بر مرکز درد موجب کاهش درد و تورم در مفصل آسیب دیده میشوند.
به خاطر داشته باشید اگر به خاطر بیماری های دیگر نیز دارو مصرف می کنید حتما پزشک خود را در جریان بگذارید تا دوار عوارض احتمالی تداخل دارویی نشوید
- استفاده از کمپرس سرد
استفاده از کمپرس سرد یک درمان خانگی و در دسترس است. اگر به بیماری آرتریت زانو مبتلا هستید میتوانید بعد از یک روز کاری شلوغ یا یک پیاده روی طولانی و یا بعد از یک ورزش روزانه از کمپرس سرد برای کاهش تورم زانو ها استفاده کنید تا احساس درد و سفتی کمتری در مفاصل داشته باشید.
- انجام ورزش های مناسب و منظم
ورزش می تواند به شما کمک کند تا سلامت و تناسب اندام خود را بدون آسیب رساندن به مفاصل بهبود بخشید. با برنامه درمانی فعلی شما، ورزش می تواند:
- عضلات اطراف مفاصل خود را تقویت کنید
- به شما در حفظ استحکام استخوان کمک می کند
- به شما انرژی بیشتری برای گذراندن روز می دهد
- راحت تر بخوابید
- به شما کمک می کند وزن خود را کنترل کنید
- کیفیت زندگی خود را افزایش دهید
- تعادل خود را بهبود بخشید
اگرچه ممکن است فکر کنید ورزش درد و سفتی مفاصل شما را تشدید می کند، اما اینطور نیست. فقدان ورزش در واقع می تواند مفاصل شما را حتی دردناک تر و سفت تر کند.
به این دلیل که قوی نگه داشتن ماهیچه ها و بافت های اطراف برای حفظ حمایت از استخوان ها بسیار مهم است. ورزش نکردن عضلات پشتیبان را ضعیف می کند و استرس بیشتری را بر مفاصل شما وارد می کند.
- کنترل وزن
امروزه معجزه کنترل وزن مناسب در کاهش و حتی درمان بسیاری از بیماری ها بر کسی پوشیده نیست.
اگر دچار آرتروز زانو هستید اولین توصیه پزشکان به شما در صورتی که دارای اضافه وزن باشید، رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن است.
اضافه وزن موجب افزایش فشار بر مفاصل زانو و ایجاد تورم و درد در زانوها می شود، شما می توانید با رعایت رژیم غذایی در کنار انجام حرکات ورزشی مناسب تا حد قابل توجهی از شدت درد و سفتی مفاصل زانو بکاهید.
نقش فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو
تحقیقات نشان داده است که ورزش با کاهش درد و بهبود عملکرد در مدیریت آرتروز زانو موثر است. فیزیوتراپیست ها می توانند برنامه های ورزشی موثری برای کمک به عملکرد روزمره شما در مدیریت آرتروز ایجاد کنند.
برنامه های ورزشی زانو باعث تقویت عضلات ضعیف اندام تحتانی، کاهش سفتی، کاهش تورم در صورت اجرای صحیح و بهبود تناسب اندام کلی می شود. این می تواند نیاز به جراحی زانو را کاهش دهد.
در مورد شروع درمان برای مدیریت آرتروز خود با فیزیوتراپیست خود مشورت کنید زیرا هر چه زودتر بیماری را درمان کنید، مدیریت آن در زندگی شما آسان تر خواهد.
فیزیو تراپی می تواند شامل تجویز های درمانی سرد و گرم باشد، این نوع از تمرینات موجب کاهش تورم و افزایش جریان خون در مفصل و عضلات اطراف زانو باشد .
علاوه بر درمان های که در مطب فیزیو تراپی توسط متخصص انجام میشود، فیزیوتراپیست با آموزش تمرینات کششی و تقویتی کمک می کند تا در منزل روند درمان را ادامه دهید.
فیزیو تراپیست روند بهبودی شما را به صورت منظم بررسی می کند و تغییرات مناسب شرایط شما را در برنامه ورزشی اعمال می کند، در طی درمان فیزیوتراپیست شما از روند بهبودی اطمینان حاصل می کند .
انجام منظم حرکات کششی و تقویتی مناسب موجب افزایش دامنه حرکتی مفصل می شود.
سخن پایانی
در صورت داشتن علایمی که در متن فوق مطرح شد اولین اقدام مراجعه به پزشک می باشد، در صورت ابتلا به ارتریت زانو و با توجه به تجویز های پزشک با رعایت نکات ذکر شده می توانید این بیماری را مهار کنید.
یکی ازاصلی ترین تجویزات پزشکان متخصص برای کاهش درد و تورم و احساس سفتی در مفصل زانو و نیز تقویت عضلات اطراف آن جلسات فیزیو تراپی می باشد ، با امید سلامتی و بهبودی.
طب فیزیکی و توانبخشی شاخه‌ای از علم پزشکی است که در کنار تشخیص و درمان بر توانبخشی و بهبود کیفیت بیماران نیز تمرکز دارد. علاوه بر این روش‌های درمانی تجویز شده، غیرتهاجمی و بدون نیاز به جراحی است. بسیاری از افراد درگیر با اختلالات عصبی، عضلانی، اسکلتی، قلبی عروقی، ریوی و … می‌توانند با هزینه‌ای مناسب از خدمات طب فیزیکی و توانبخشی استفاده کنند. دکتر سارا سادات محسن حسینی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی به شما در درمان بیماری خود نوین ترین و اثر بخش ترین روش ها کمک خواهند کرد.
